Răng bị chấn thương va đập mạnh và cách xử lý

Chấn thương va đập do tai nạn trước và sau khi phục hình răng sứ

Ở người trẻ tuổi, tủy răng có thể phục hồi sau khi bị chấn thương, do đó nếu thử tủy không thấy đáp ứng, bác sĩ cũng không vội lấy tủy răng và thường khuyên nên giảm tối đa tác động lên răng bị chấn thương. Để giúp tủy có thể phục hồi, nên ăn thức ăn mềm, tránh uống nước quá lạnh hoặc quá nóng.

Tuy nhiên có nhiều trường hợp sau 5-8 năm bị chấn thương, răng mới có triệu chứng sưng đau, hoặc đổi màu. Khi đó răng cần điều trị tủy và những sang thương ở chóp răng.

Răng di lệch một phần, lệch vào má hoặc lệch trong: Đến ngay nha sĩ để được nắn chỉnh răng vào cung hàm và cố định bằng nẹp trong vài tuần để răng dính lại vào xương ổ răng. Chỉ khi có triệu chứng sưng đau, bác sĩ mới lấy tủy.

Răng trồi dài: Ngay sau khi chấn thương, lấy tay ấn mạnh đẩy răng vào vị trí cũ của răng, nếu sợ đau hoặc răng khó đẩy vào vị trí cũ, nên đến gặp nha sĩ ngay. Nha sĩ có thể sẽ mài chỉnh cho răng ngắn bằng răng kế cận để đạt yếu tố thẩm mỹ và theo dõi để kịp thời điều trị bảo tồn tủy khi cần thiết.

Răng lún vào xương ổ răng: Nha sĩ kéo cho răng vào vị trí ngang bằng răng kế cận, sau đó cố định vào răng kế bên bằng nhựa quang trùng hợp trong 3 tuần. Chỉ lấy tủy khi răng bị sưng đau…

Răng rơi ra khỏi xương ổ răng: Nếu tìm thấy răng, nên rửa sạch chất bẩn bám vào răng bằng nước muối ấm 9‰ (nước muối sinh lý), bảo tồn màng nha chu quanh răng, cầm răng bằng gạc tẩm nước muối sinh lý hoặc cho răng vào miệng ngậm trước khi đến nha sĩ. Răng ở bên ngoài xương ổ răng càng lâu, sự phục hồi răng càng khó, vì thế nên đến phòng khám nha ngay để răng được cắm vào xương ổ sớm, tủy và mạch máu tái lập dễ dàng, giúp răng mau chóng hồi phục. Chỉ lấy tủy khi răng bị sưng đau.

Tủy răng có thể phục hồi, cần giảm tác động lên răng và tránh thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh.

Răng có thể lung lay nhẹ, thử tủy có thể không đáp ứng. Cố định răng vào răng kế cận nếu có lung lay, giữ vệ sinh răng miệng kỹ, tránh dùng thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh. Bác sĩ sẽ không mài chỉnh hoặc trám thẩm mỹ vì tác động mài chỉnh và lưu ngàm bằng acid để trám răng có thể sẽ ảnh hưởng tủy răng. Việc tái tạo thẩm mỹ cho răng nên bắt đầu sau vài tháng, khi tủy tạm phục hồi.

Bọc răng sứ cho răng cửa bị mẻ

Răng bị chấn thương có thể “sống” một thời gian dài. Sau 5-10 năm, răng có thể chết tủy và khi ấy cần điều trị tủy để bảo tồn răng. Ngoài ra, răng cũng có thể bị nội tiêu hoặc ngoại tiêu, lung lay nhưng không có triệu chứng sưng đau. Tùy yêu cầu thẩm mỹ hoặc tình trạng khó chịu của mỗi cá nhân, răng có thể phải nhổ.

Nên giảm tác động mạnh trên răng, theo dõi tủy răng và chỉ lấy tủy khi răng bị sưng, đau. Thường sau 3 tuần bị chấn thương, nha sĩ mới thực hiện việc trám tái tạo thân răng.

Răng chỉ đau khi bị kích thích, nên đến nha sĩ điều trị sớm để được che tủy bằng Ca(OH)2-Hydroxyd Calcium và trám bảo tồn tủy. Chỉ lấy tủy khi có triệu chứng sưng đau hoặc đau tự phát liên tục.

Trường hơp lộ tủy, chảy máu từ vết gãy, răng chưa đóng chóp đủ, nên đến nha sĩ điều trị tủy và băng tạm ống tủy bằng Hydroxyd Calcium từ 3-6-9 tháng đến 1-2-3 năm, đến khi răng đóng chóp mới trám bít tủy răng hoàn chỉnh. Lưu ý các răng đã lấy tủy rất dễ vỡ nếu va chạm vật cứng.

Loại I: Gãy ngang chân răng.

Gãy 1/3 chân răng hoặc 1/2 chân răng có tiên lượng lưu giữ lại răng tốt.

Một số trường hợp hai mảnh gãy, tủy vẫn còn sống mặc dù ngay sau khi răng bị chấn thương thử tủy không có đáp ứng. Răng sẽ được cố định vào răng kế cận bằng nhựa quang trùng hợp và cần được giữ vệ sinh răng miệng kỹ.

Sự lành thương ở vết gãy chân răng tương tự như trường hợp gãy xương, theo các hình thức sau:

- Sự kết hợp hai mảnh gãy bởi mô hóa vôi.

- Thiếu sự kết dính hai mảnh gãy, mô liên kết ngăn đôi hai mảnh gãy và tạo lớp men cement trên bề mặt các mảnh gãy, tủy của hai phần gãy còn sống.

- Thiếu sự kết dính hai mảnh gãy, mô liên kết ngăn đôi bởi lớp mô liên kết và một thân cầu, bình thường có lớp màng nha chu dính vào hai mảnh gãy.

- Thiếu kết dính hai mảnh gãy do mô viêm mãn ngăn đôi.

Hướng điều trị là lấy tủy cả hai mảnh gãy, đặt Hydroxyd Calcium trong tủy 4 – 6 tháng, sau đó trám bít tủy bằng gutta percha cả hai mảnh gãy. Nếu phần thân răng không kết dính tốt có thể đặt implant trong nội nha xuyên từ thân răng vào trong chóp tủy răng (gãy 1/2 chân răng).

Gãy 1/2 chân răng gần cổ răng, phần thân răng lung lay nhiều: nhổ bỏ mảnh gãy thân răng, lấy tủy mảnh gãy chân răng, sau đó đặt một trụ vào chân răng, dùng dụng cụ kéo chân răng ra ngoài đúng vị trí yêu cầu của phục hình cố định, tái tạo thân răng trên mảnh gãy này.

Nếu mảnh gãy ở chóp chân răng nhỏ, vị trí di chuyển xa và xung quanh mảnh gãy có hiện tượng nhiễm trùng, nha sĩ sẽ phẫu thuật lấy đi phần chóp nhiễm trùng và điều trị tủy phần thân răng, mài hở khớp cắn răng đối diện để giúp răng dính vào xương hàm.

Loại II: Gãy dọc theo chiều dài trục răng.

Đường gãy theo chiều dài trục răng, khó hàn dính bằng sự vôi hóa, thường là phải nhổ răng.

Răng bị chấn thương va đập mạnh và cách xử lý

Nhóm VI: Gãy thân răng-gãy gần cổ răng dưới nướu: Phần gãy thân răng nên nhổ bỏ, lấy tủy phần chân răng và tạo cùi giả gắn mão phục hình trên chân răng.

Phòng ngừa chấn thương răng bằng các biện pháp như: Mang khí cụ bảo vệ hàm mặt khi tham dự thể thao; Đội nón bảo hiểm khi ngồi xe mô tô tham gia giao thông; Thắt dây an toàn khi ngồi trong xe hơi; Chỉnh nha cho trẻ trong các trường hợp cắn sâu, hô răng để tránh tổn thương vùng răng cửa khi té ngã…

Tóm lại, khi có tổn thương ở răng, nên sớm đến trung tâm điều trị nha khoa.